تابعیت مضاعف (تابعیت چندگانه یا دوتابعیتی) ، به وضعیتی قانونی گفته می‌شود که در آن یک فرد به عنوان مقیم یا شهروند بیش از یک کشور، تحت قوانین هر کشوری که تابعیت آن را دارد، در نظر گرفته می‌شود. بدون شک، این وضعیت در دنیای جهانی امروز که با گسترش جهانی شدن و تقارن فضای اقتصادی و سیاسی بین کشورها همراه است، بسیار متداول شده است.
به طور کلی، شهروندی مربوط به زندگی سیاسی داخلی کشور است و ملیت مربوط به معاملات بین المللی است. هیچ کنوانسیون بین المللی وجود ندارد که تعیین کننده تابعیت یا وضعیت شهروندی افراد باشد و این مسئله توسط قوانین ملی تعریف می‌شود. با این حال، به دلیل استفاده از معیارهای متفاوت برای شهروندی در کشورهای مختلف، تابعیت چندگانه به وجود می‌آید و افراد می‌توانند در کشورهای مختلف، دارای تابعیت باشند. در نهایت، برای افراد دارای تابعیت چندگانه، تطابق قوانین و مقررات مربوط به تابعیت در کشورهای مختلف بسیار مهم است و در صورت تضاد قوانین، مسائل حقوقی پیش می‌آید.
مزایای تابعیت مضاعف
داشتن تابعیت مضاعف مزایای بسیاری دارد، از کیفیت زندگی بهتر گرفته تا تحرک جهانی بیشتر و دسترسی به فرصت‌های جدید در کسب و کار. در ادامه این مطلب، برخی از این مزایا برای دارندگان تابعیت مضاعف توضیح داده می‌شود:
امنیت
داشتن پاسپورت دوم از یک کشور، در صورت بروز هر نوع ناآرامی سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی در کشور اصلی، به افراد این امکان را می‌دهد که به راحتی به کشور دیگری پناه ببرند. همچنین این مزیت به خصوص برای افرادی که در کشورهای پرخطر زندگی می‌کنند و به دنبال ایجاد امنیت بیشتر برای خود هستند، بسیار مهم است.
تحرک جهانی
بسیاری از کشورها پاسپورت‌های خود را به دلیل محدودیت‌های ویزایی کمتر قدرتمند تر می‌کنند. بنابراین، داشتن پاسپورت دوم از یک کشور دیگر، این امکان را برای افراد فراهم می‌کند که به راحتی و بدون نیاز به دریافت ویزا، به کشورهای مختلف سفر کنند. همچنین داشتن پاسپورت دوم می‌تواند ارتباطات تجاری و مهاجرت بهتری را به افراد فراهم کند.
کسب و کار
داشتن دو تابعیتی، فرصت‌های تجاری جدید را برای شهروندان دوگانه باز می‌کند. آنها اکنون می‌توانند در کشورهای دیگر تجارت کنند و همچنین آزادانه تر به خارج از کشور سفر کنند. همچنین این مزیت به افراد کسب و کار که به دنبال توسعه فعالیت‌هایشان هستند، کمک می‌کند تا بتوانند به راحتی با شرکت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی همکاری کنند و دسترسی به بازارهای جدید را پیدا کنند.
بهینه‌سازی مالیات
داشتن تابعیت دوگانه می‌تواند برای بهبود و بهینه‌سازی مالیات مفید باشد. به عنوان مثال، برخی کشورها فقط بر درآمد حاصل از آن کشور مالیات می‌گیرند و بر عایدی سرمایه مالیات نمی‌گیرند. این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا ثروت خود را به طور کارآمدتر و موثرتر مدیریت کنند.
کیفیت زندگی
داشتن تابعیت دوگانه می‌تواند دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و شیوه زندگی بهتر را در سطح جهانی فراهم کند.
مشکلات تابعیت مضاعف
از جمله مشکلاتی که می‌تواند برای افراد دارای تابعیت چندگانه (تابعیت مضاعف) پیش می‌آید، محاسبه مالیات و پرداخت آن در کشورهای مختلف است. به دلیل اینکه قوانین مالیاتی در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت هستند، افراد دارای تابعیت چندگانه ممکن است مشکلاتی در این زمینه داشته باشند. به عنوان مثال، در برخی کشورها مانند ایالات متحده، تمام درآمد‌های حاصل از فعالیت‌های درون و خارج از کشور مشمول مالیات است؛ در حالی که در برخی از کشورهای دیگر این گونه نیست.
علاوه بر این، برخی کشورها در قوانین خود تعیین کرده‌اند که افراد دارای تابعیت چندگانه در برخی موارد به عنوان تهدیدی برای امنیت ملی و اقتصادی آنها در نظر گرفته می‌شوند. به همین دلیل، برخی کشورها به دنبال محدود کردن تابعیت چندگانه هستند و ممکن است افراد دارای تابعیت چندگانه با تحریم‌هایی در برابر کشورهایی که قوانین مشابهی را اجرا می‌کنند مواجه شوند.
به طور کلی، تابعیت چندگانه ممکن است برای برخی افراد مزیت‌هایی داشته باشد، اما همچنین می‌تواند به ویژه برای افرادی که در بیش از یک کشور سکونت دارند، به چالش‌هایی برخورد کند. به همین دلیل، افراد دارای تابعیت چندگانه باید با دقت به قوانین و مقررات مربوط به تابعیت در کشورهای مختلف توجه کنند تا به حقوق و وظایف خود در هر کشور رسیدگی کنند.
یکی دیگر از چالش‌هایی که افراد دارای تابعیت چندگانه ممکن است با آن مواجه شوند، پروسه اخذ ویزا و ورود به کشورهای مختلف است. برخی کشورها، برای ورود به آنها، ممکن است اخذ ویزا را الزامی کنند که ممکن است برای افراد دارای تابعیت چندگانه پیچیده باشد. علاوه بر این، برخی کشورها نیاز به گواهینامه‌های تحصیلی و حرفه‌ای و همچنین ارائه مدارک اثبات درآمد دارند که برای افراد دارای تابعیت چندگانه ممکن است دشوار باشد.
همچنین، افراد دارای تابعیت چندگانه ممکن است با چالش‌هایی مرتبط با ارث و میراث برخورد کنند. در برخی موارد، قوانین میراث در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت هستند و این می‌تواند منجر به بروز اختلافات و مشکلات در پرداخت مالیات و تقسیم اموال بین ورثه شود.
به طور کلی، افراد دارای تابعیت چندگانه باید با دقت به قوانین و مقررات مربوط به تابعیت در کشورهای مختلف توجه کنند و به دنبال حل مسائل و چالش‌های مربوط به آن باشند. همچنین، مشاوره با کارشناسان حقوقی و مالی در کشورهای مختلف نیز می‌تواند به افراد دارای تابعیت چندگانه در رفع مشکلات کمک کند.
شما می‌توانید در خصوص اخذ شهروندی، تابعیت و اقامت از طریق سرمایه گذاری با مشاورین کراس بوردر فریدم تماس گرفته و به صورت کاملا رایگان مشاوره دریافت کنید. فقط کافی است تا با یکی از شماره تلفن های درج شده در وبسایت تماس گرفته یا فرم تماس را در قسمت تماس با ما تکمیل نمایید.
چگونه تابعیت مضاعف بگیرم؟
راه های مختلفی برای اخذ تابعیت مضاعف وجود دارد. مانند اصل و نسب ، تولد، اقامت، ازدواج و سرمایه گذاری که در ادامه تمامی این روش ها را بررسی خواهیم کرد:
انواع تابعیت مضاعف
هر کشور معیارهای خود را برای شهروندی و حقوق شهروندی تعیین می‌کند که اغلب به دلیل تغییرات و تحولات جامعه، محدودتر و بهبود یافته یا تغییر می‌کند. به عنوان مثال، قبل از سال 1982، هر فردی که در انگلستان به دنیا می‌آمد، به طور خودکار شهروند بریتانیا بود. با اعمال محدودیت‌های جدید، این قانون تغییر کرد. در برخی موارد، قوانین ممکن است به شخص اجازه دهد که به طور همزمان شرایط شهروندی بیش از یک کشور را داشته باشد. در غیاب قوانین مشابه، این امکان به شخص اجازه می‌دهد که چندین تابعیت داشته باشد. این مسئله در برخی قوانین ملی در نظر گرفته شده و متقاضی می‌تواند به صورت همزمان تابعیت دو یا چند کشور را داشته باشد. همچنین، در صورتی که شخصی تابعیت یک کشور دیگر را به دست آورد، ممکن است کشور اصلی تابعیت خود را از او بگیرد.
- تابعیت بر اساس اصل‌ونسب: در برخی کشورها، اگر اجداد شما اهل آن کشور باشند، شما به‌راحتی می‌توانید تابعیت آن کشور را بگیرید. بنابراین، اگر مستنداتی را که نشان می‌دهد که شما اجدادی از آن کشور دارید داشته باشید، ممکن است بتوانید شهروندی آن کشور را دریافت کنید.
در برخی کشورها، برای استفاده از این طرح، شما باید فقط پدر یا مادرتان دارای تابعیت آن کشور باشند. اما در بعضی کشورها، این حق به پدربزرگ یا مادربزرگ هم تعلق می‌گیرد. بنابراین، این طرح یکی از آسان‌ترین راه‌های دریافت تابعیت است.
برخی کشورها مانند استرالیا، فرانسه، آلمان، ایرلند، نیوزیلند، آفریقای جنوبی و بریتانیا یک جوس سولی اصلاح شده دارند، به این معنی که حداقل یکی از والدین باید شهروند آن کشور بوده یا مقیم دائمی قانونی باشد که چندین سال در کشور زندگی کرده باشد. در این کشورها، اعطای تابعیت به فرزندان متولد شده از دیپلمات‌ها و افراد خارج از حوزه قضایی در بدو تولد صورت نمی‌گیرد و معمولاً زمانی که یکی از والدین تابعیت خود را به دست می‌آورد، به طور خودکار به فرزندانش اعطا می‌شود.
- تابعیت مضاعف از طریق تولد : تابعیت بر اساس تولد به معنی داشتن دو تابعیت یا بیشتر از آن به صورت همزمان برای یک فرد است. این به این معنی است که فردی می‌تواند همزمان شهروند دو یا چند کشوری باشد که بر اساس تولدش تابعیت دارد. به عنوان مثال، اگر فردی در کانادا به دنیا بیاید و والدینش از ایتالیا باشند، او می‌تواند همزمان تابعیت کانادا و ایتالیا را داشته باشد.
- تابعیت از طریق ازدواج: یکی از روش‌های اخذ تابعیت، تابعیت از طریق ازدواج (jus matrimonii) است که در برخی کشورها به همسران شهروندان اعطا می‌شود یا ممکن است زمان اخذ تابعیت را کوتاه کنند. اما در چند کشور مانند ایران، تابعیت در روز عروسی به همسران شهروندان اعطا می‌شود. همچنین، برخی کشورها مقرراتی علیه ازدواج‌های به اصطلاح ساختگی دارند و در صورت پایان یافتن ازدواج در مدت زمان مشخص، تابعیت همسر را لغو می‌کنند، مانند الجزایر.
- تابعیت از طریق فرزندخواندگی: در بعضی موارد، اگر یک خردسال از کشوری دیگر به فرزندی پذیرفته شده باشد، زمانی که حداقل یکی از والدین فرزندخوانده شهروند باشد، می‌تواند تابعیت کشور مورد نظر را دریافت کند.
- تابعیت (شهروندی) از طریق سرمایه گذاری: برخی کشورها، به افرادی که سرمایه گذاری قابل توجهی در کشور خود انجام می‌دهند، تابعیت می‌دهند.
- تابعیت از طریق اقامت: در اتحادیه اروپا، دو کشور عضویت دارند: مالت و قبرس. همچنین، پنج کشور در منطقه کارائیب (آنتیگوا و باربودا، گرانادا، دومینیکا، سنت کیتس و نویس و سنت لوسیا) و نیز کشورهای وانواتو، مونته‌نگرو، ترکیه و اردن، از طریق برنامه های سرمایه گذاری، بدون نیاز به حضور فیزیکی در کشور، شهروندی را به افراد ارائه می‌دهند. با این حال، برای درخواست شهروندی مالت، نیاز به یک سال اقامت در این کشور دارید.
قوانین تابعیت مضاعف در برخی از کشور ها:
- در پرتغال، یک برنامه اقامت دائم با سرمایه‌گذاری در دسترس است، اما برای به دست آوردن شهروندی، شما نیاز به یک جدول زمانی پنج ساله با بازدیدهای کوتاه مدت دارید. به عبارت دیگر، برای دریافت شهروندی پرتغال، شما باید برای مدت پنج سال بازدیدهای کوتاه مدت در پرتغال داشته باشید. در این مدت، می‌توانید اقامت دائم در پرتغال داشته باشید.
- به افراد خارجی این امکان داده شده که با سرمایه گذاری، تابعیت کامبوج را دریافت کنند. با این حال، یکی از مشکلاتی که ممکن است برای افرادی که می‌خواهند تابعیت کامبوجی دریافت کنند پیش آید، این است که برای دریافت تابعیت نیاز به تسلط بر زبان خمر دارید که ممکن است برای برخی افراد که این زبان را نمی‌شناسند، سخت باشد.
- کشورهای کومور، نائورو، کیریباتی، جزایر مارشال، تونگا و مولداوی در گذشته برنامه‌های سرمایه‌گذاری برای اخذ تابعیت داشته‌اند. اما این برنامه‌ها به دلیل مشکلات متعددی مانند عدم پایبندی به قوانین بین‌المللی و نارضایتی مردم محلی، به حالت تعلیق درآمده یا متوقف شده‌اند. به عبارت دیگر، این برنامه‌ها دیگر در دسترس نیستند.
- برخی کشورها بر اساس فرهنگ و مذهب تابعیت را به افراد می‌دهند. اسرائیل نیز بر اساس قانون بازگشت، به تمامی یهودیان حق مهاجرت به این کشور و اخذ شهروندی سریع را می‌دهد. همچنین در این کشور، امکان داشتن تابعیت مضاعف نیز وجود دارد. با این حال، برای ورود به این کشور، باید از گذرنامه اسرائیلی استفاده کرد.
- تابعیت واتیکان با داشتن دفتر (jus officii) است. تابعیت در این شهر، مبتنی بر داشتن یک دفتر است که توسط پاپ، کاردینال‌ها، اعضای سرویس دیپلماتیک و دیگر مدیران دفاتر و خدمات واتیکان صادر می‌شود. با پایان دوره مسئولیت، تابعیت واتیکانی از بین می‌رود و فرزندان نمی‌توانند آن را از والدین خود به ارث ببرند. به دلیل محدودیت زمانی شهروندی واتیکان، تابعیت مضاعف در این شهر مجاز است. همچنین، افرادی که تابعیت واتیکان را از دست می‌دهند، به طور خودکار شهروند ایتالیا می‌شوند.
- در بسیاری از کشورها، اخذ تابعیت نیازمند ترک تابعیت کشور قبلی است. با این حال، در برخی از کشورها، ممکن است ترک تابعیت قبلی برای اخذ تابعیت جدید ضروری نباشد و شخص می تواند دو تابعیت را داشته باشد. از آنجا که هر کشور مجموعه قوانین خود را دارد، برخی از کشورها شهروندانی که تابعیت خود را ترک کرده اند را به رسمیت نمی شناسند، در حالی که برخی دیگر ممکن است آنها را به عنوان شهروندان خود شناسایی کنند. در نتیجه، ترک تابعیت در یک کشور می تواند تبعات زیادی برای شخص داشته باشد و می تواند منجر به ایجاد تعارض بین دولت های مختلف شود.
کشورهایی که از تابعیت مضاعف جلوگیری می‌کنند
بعضی از کشورها برای جلوگیری از ایجاد تابعیت چندگانه اقداماتی را انجام می‌دهند؛ اما به دلیل اینکه یک کشور تنها می‌تواند بر کنترل افرادی که تابعیت آن کشور را دارند تمرکز کند و نمی‌تواند بر کنترل داشتن تابعیت دیگران تمرکز کند، رد کردن تابعیت خود افرادی که تابعیت دیگری دارند تنها راهی است که یک کشور برای جلوگیری از تابعیت چندگانه دارد. این روش در بسیاری از کشورها به کار می‌رود، مانند:
- اتریش،
- آذربایجان،
- بحرین،
- چین (به استثنای هنگ کنگ و ماکائو که تابعیت چندگانه را مجاز می‌کنند، اما از حمایت کنسولی جلوگیری می‌کنند، همچنین در برخی از کشورهایی که درگیری با کشور اصلی خود دارند)
- هند،
- اندونزی،
- ژاپن،
- قزاقستان،
- مالزی،
- نپال و
- سنگاپور.
در عربستان سعودی، در صورت دریافت تابعیت خارجی بدون اجازه، تابعیت عربستان سعودی ممکن است لغو شود. در برزیل و هلند، استثناهایی برای پذیرش تابعیت دوگانه وجود دارد. در این کشورها، از دست دادن تابعیت در عمل خودکار نیست و ممکن است به دانش و ابتکار قوه مجریه بستگی داشته باشد. در صورتی که شهروندی دیگری به طور داوطلبانه به دست آید، احتمال از دست دادن شهروندی وجود دارد، اما این اتفاق به طور خودکار رخ نمی‌دهد. این موضوع در کشورهایی مانند آفریقای جنوبی رخ می‌دهد.
همچنین، در صورتی که افراد دارای تابعیت چندگانه پس از رسیدن به سن بلوغ یا در مدت معینی پس از اخذ تابعیت‌های متعدد، از تابعیت دیگر صرف نظر نکنند، احتمال از دست دادن تابعیت وجود دارد، اما این اتفاق به طور خودکار رخ نمی‌دهد. این مسئله در کشورهایی مانند اندونزی، ژاپن و مونته نگرو رخ می‌دهد، اما با برخی استثناها همراه است.
همچنین، در صورتی که کودک در بدو تولد به طور خودکار تابعیت دیگری کسب کند، انکار تابعیت خودکار از طریق تولد امکان پذیر است.
قوانین پیچیده در مورد تابعیت مضاعف
بعضی کشورها قوانین خاصی در مورد تابعیت دوگانه دارند.
در برخی از کشورها، شهروندان دوگانه نمی‌توانند به پارلمان انتخاب شوند و دیپلمات‌ها و اعضای پارلمان باید از هر تابعیت دیگری چشم‌پوشی کنند.
در استرالیا، شهروندان دو تابعیتی نمی‌توانند برای پارلمان فدرال انتخاب شوند و در نیوزیلند، نمایندگان مجلس پس از انتخاب نمی‌توانند داوطلبانه شهروند کشور دیگری شوند. در فیلیپین، افراد دارای شهروندی دو کشور مختلف نمی‌توانند برای هیچ دفتر انتخابی محلی کاندید شوند. در ایالات مستقل کارائیب مشترک المنافع، اتباع هر کشور مشترک المنافع می‌توانند واجد شرایط رای دادن در انتخابات و شرکت در پارلمان باشند، با این حال، مقرراتی وجود دارد که افرادی که تحت هر گونه اقرار به وفاداری، اطاعت یا تبعیت از یک قدرت یا دولت خارجی هستند را منع می‌کند.
در برخی از کشورها مانند اسپانیا، افراد می توانند تابعیت دوگانه داشته باشند، در حالی که در دیگر کشورها مانند کره جنوبی، ترکیه و آلمان اجازه این کار داده نمی شود.
در برخی کشورها، مانند اسپانیا، افراد با داشتن تابعیت دوگانه حقوق خود را حفظ می‌کنند، اما در برخی کشورها، برای حفظ تابعیت خود باید درخواست داد. برای مثال، شهروندان آفریقای جنوبی در هنگام درخواست تابعیت یک کشور دیگر برای حفظ تابعیت خود باید درخواست دهند. پاکستان تابعیت مضاعف را با بسیاری از کشورها دارد، اما بنگلادش فقط به بنگلادشی‌های غیر مقیم اجازه می‌دهد تا تابعیت مضاعف را بگیرند. در لهستان، افراد با تابعیت دوگانه با رفتار یک شهروند لهستانی مانند شهروندان دارای تابعیت یکتا برخورد می‌شوند، اما نمی‌توانند از حقوق و وظایف اضافی به دلیل تابعیت دوم بهره‌مند شوند. در فرانسه، افراد با تابعیت مضاعف نمی‌توانند از کمک کنسولی در کشوری استفاده کنند که شهروند آن هستند، مثلا شهروندان فرانسه نمی‌توانند از کنسولگری فرانسه در ایتالیا درخواست کمک کنند.
