یکی از متداول‌ترین سوالات افرادی که قصد مهاجرت به یک کشور دیگر را دارند، این است؛ که تفاوت اقامت دائم با شهروندی (citizenship) چیست؟ شهروندی یا تابعیت، یک وضعیت حقوقی است و به عضویت دائمی افراد در یک کشور اشاره دارد. دولت هر کشوری موظف است رفاه شهروندان خود را تأمین و از امتیازات و حقوق آن‌ها در داخل و خارج از کشور حمایت کند. اما اقامت، به مجوز زندگی و سکونت در کشور مقصد گفته می‌شود و فرد موظف است، قوانین و شرایط آن کشور را رعایت کند. مجوز اقامت می‌تواند دائمی یا موقت باشد.

در این مقاله به جزئیات تفاوت اقامت دائم با شهروندی خواهیم پرداخت و شرایط دریافت اقامت و تابعیت را بررسی خواهیم کرد.

چرا باید در مورد تفاوت اقامت دائم با شهروندی اطلاعات داشته باشیم؟

در مراحل اولیه مهاجرت بسیار مهم است؛ که با مفاهیم و جزئیات آن آشنا باشیم. درک همین تفاوت‌های جزئی باعث می‌شود، کاملاً آگاهانه به بررسی گزینه‌های پیش‌روی خود بپردازیم و از افتادن در دام کلاه‌برداران حوزه مهاجرت در امان باشیم. علاوه بر این، آگاهی به تفاوت اقامت دائم با شهروندی باعث می‌شود، روش مهاجرتی بهتری را نیز انتخاب کنیم.

برای مثال، در بیشتر کشورها اگر شما از طریق سرمایه‌ گذاری مهاجرت کنید، فقط مشمول دریافت اقامت دائم یا اقامت موقت با امکان تمدید ویزا خواهید شد و شهروندی آن کشور را دریافت نخواهید کرد. در عوض با سرمایه‌ گذاری در برخی دیگر از کشورها، مانند: ترکیه و دومینیکا می‌توانید شهروندی آن‌ها را دریافت کنید.

در مثالی دیگر می‌توان به مهاجرت‌های تحصیلی اشاره کرد. با مهاجرت تحصیلی شما فقط اقامت موقت با امکان تمدید ویزا دریافت می‌کنید و در اغلب کشورها پس از تکمیل تحصیل می‌بایست به کشور خود بازگردید. بنابراین اگر قصد شما، اقامت دائم در یک کشور است، می‌بایست حتماً بررسی کنید؛ که شرایط اقامت و کار پس از اتمام تحصیل در آن کشور چگونه است.

علاوه بر مثال‌های بالا، در برخی از کشورها، مانند: هندوستان و امارات متحده عربی شما نمی‌توانید تابعیت دریافت کنید و برای اینکه شهروند این کشورها باشید، می‌بایست از تابعیت فعلی خود خارج شوید. بنابراین آگاهی از شرایط اعطای تابعیت در هر کشور، قبل از مهاجرت بسیار مهم و ضروری است. اکنون که به اهمیت دانستن تفاوت‌‌های اقامت دائم و تابعیت پی بردیم، بهتر است به بررسی جزئیات آن‌ها بپردازیم.

اقامت موقت چیست؟

برای درک بهتر تفاوت اقامت دائم با شهروندی، بهتر است ابتدا با مفاهیم این لغات آشنا شویم. اقامت موقت به دو دسته، اقامت کوتاه‌مدت و اقامت بلندمدت تقسیم می‌شود. با داشتن مجوز اقامت کوتاه‌مدت، شما می‌توانید از یک روز تا 2 سال در کشور مقصد زندگی کنید. از جمله اقامت‌های کوتاه‌مدت می‌توان به سفرهای گردشی خارج از کشور اشاره کرد.

در اقامت‌های موقت بلندمدت، کشور مقصد به شما اجازه می‌دهد از 2 سال تا حداکثر 20 سال در آن کشور زندگی کنید. مجوز اقامت طولانی‌مدت معمولاً در کشورهایی داده می‌شود؛ که مجوز اقامت دائم ندارند و اغلب ویزاهای تحصیلی، می‌توانند اقامت موقت بلندمدت دریافت کنند.

اجازه اقامت (Residence Permit) چیست؟

مجوز اقامت سند یا کارتی است؛ که به اتباع خارجی اجازه می‌دهد برای مدت زمان ثابت یا نامحدودی در یک کشور اقامت داشته باشد. این مجوز می‌تواند برای اقامت موقت یا اقامت دائم صادر شود. بسته به قوانین هر کشور، مجوزهای اقامت مختلفی وجود دارند. برای مثال، ویزای ساب کلاس 600 یکی از معروف‌ترین مجوزهای اقامت کوتاه مدت است؛ که اغلب برای بازدید از اقوام درجه یک صادر می‌شود.

اقامت دائم (Permanent Resident) چیست؟

در بیشتر کشورها پس از 3 الی 8 سال اقامت موقت، می‌توانید برای دریافت اقامت دائم، اقدام کنید. برخی از کشورها نیز به سرمایه‌ گذاران و کارآفرینان خارجی بدون هیچ پیش‌شرطی، اقامت دائم اعطا می‌کنند. قوانین دریافت اقامت دائم در کشورهای مختلف، متفاوت است؛ اما برخی از شرایط مشترک آن‌ها عبارت‌اند از:

• اجاره یا خرید خانه؛
• توانایی فراهم کردن امکانات اولیه رفاهی برای خود و خانواده؛
• داشتن بیمه درمانی؛
• خارج نشدن از کشور حداقل برای 182 روز؛
• نداشتن جرم کیفری و سوء‌پیشینه؛
• تسلط بر زبان کشور مقصد.

اقامت دائم نسبت به اقامت موقت ثبات بیشتری دارد. زمانی که شما به‌صورت موقت در یک کشور زندگی می‌کنید، نمی‌توانید از تمام امکانات رفاهی آن کشور استفاده کرده و حتی یک کسب‌وکار دائمی داشته باشید؛ زیرا ممکن است مجوز اقامت شما به هر دلیلی تمدید نشود. با این حال، در برخی از کشورها مانند ایالات متحده آمریکا، اقامت دائم نیز پس از هر دوره 10 ساله می‌بایست تمدید شود.

دریافت اقامت دائم از طریق ویزای طلایی

همان‌طور که در تیتر بالا اشاره کردیم، سرمایه‌ گذاری در کشور مقصد، یکی از راه‌های دریافت اقامت دائم است. اگر قصد دریافت اقامت دائم از طریق سرمایه‌ گذاری را دارید، پیشنهاد می‌کنیم از برنامه‌های ویزای طلایی استفاده کنید. ویزای طلایی به افراد اجازه می‌دهد در کانال‌های مختلف تجاری، سرمایه‌ گذاری کرده؛ یا شرکت ثبت کنند.

با داشتن این ویزا شما می‌توانید در برخی از کشورهای اروپایی، مانند: پرتغال، اسپانیا و یونان سرمایه‌گذاری کرده و از خدمات و مزایای رفاهی این کشورها استفاده کنید.

کشور امارات نیز از برنامه‌های ویزای طلایی استفاده کرده و به سرمایه‌گذاران مجوز اقامت 3 الی 10 ساله با تمدید نامحدود اعطا می‌کند. برخی از مزایای استفاده از ویزای طلایی عبارت‌اند از:

• دسترسی به ویزای شینگن؛
• استفاده از خدمات رفاهی، سلامتی، آموزشی و اجتماعی این کشورها؛
• برخورداری از امتیازات تجاری کشورهای عضو ویزای طلایی؛
• دسترسی به بازارهای تجاری بین‌المللی؛
• برخورداری از معافیت‌های مالیاتی یا وام‌های تشویقی برای سرمایه‌گذاران؛
• امکان دریافت تابعیت پس از 7 الی 10 سال؛
• امکان استفاده تمام اعضای خانواده از مزایای ویزای طلایی.

شهروندی (Citizenship) چیست؟

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، شهروند بالاترین درجه عضویت در یک کشور است و دولت‌ها موظف هستند از حقوق شهروندان خود دفاع کنند. شهروندان هر کشور از تمام مزایا و حقوق موجود در یک کشور برخوردار هستند. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های اقامت دائم با شهروندی، داشتن ابتدایی‌ترین حقوق یک فرد است. شهروندان می‌توانند در فعالیت‌های سیاسی مانند رأی دادن شرکت کرده و برای آینده خود تصمیم بگیرند. علاوه بر این، از حق آموزش رایگان، استخدام در منصب‌های دولتی، درمان رایگان و سایر امکانات رفاهی برخوردارند. برای کسب اطلاعات بیشتر و کامل تر در این زمینه، مقاله Citizenship یا شهروندی چیست را مطالعه کنید.

در حالی که، افراد مقیم دائمی، نمی‌توانند در فعالیت‌های سیاسی آن کشور شرکت کرده و برای راه‌اندازی کسب‌وکار، به انواع مجوزهای مختلف نیاز دارند. برای مثال، اگر فردی، شهروند یکی از کشورهای اتحادیه اروپا باشد، می‌تواند به امکانات رفاهی هر 44 کشور اتحادیه اروپا، از جمله: حق کار و تحصیل، دسترسی داشته باشد.

در اغلب کشورها، افراد می‌توانند از طریق تولد، ازدواج با شهروندان، سرمایه‌گذاری و حتی با اقامت دائمی، تابعیت آن کشور را به دست آورند. البته قوانین در هر کشور متفاوت بوده و شما باید قوانین کشوری که قصد دارید به آن مهاجرت کنید را با دقت مطالعه و پیگیری کنید.

برای مثال، فرزندان اتباع خارجی که در ایران متولد می‌شوند، مشمول دریافت مجوز شهروندی نیستند. همچنین در اغلب کشورهای اروپایی شما بعد از، ازدواج با یک شهروند، تابعیت آن کشور را دریافت می‌کنید؛ اما در کشور هندوستان مجوز شهروندی فقط به اشخاصی تعلق می‌گیرد؛ که حداقل 7 سال از، ازدواج آن‌ها گذشته باشد. برخی از مزایای شهروند بودن یک کشور عبارت‌اند از:

• صدور گذرنامه برای شما؛
• مسافرت بدون ویزا به کشورهایی که کشور مقصد شما با آن‌ها تفاهم‌نامه امضا کرده‌اند؛
• بهره‌مند شدن فرزند شما از حقوق شهروندی؛
• برخورداری از تمام حقوق شهروندی، از جمله: حق کار، حق رأی و غیره؛
• برخورداری از حمایت سیاسی و حقوقی کشور مقصد.

لازم به ذکر است، شهروندان یک کشور در قبال مزایای اشاره شده، می‌بایست به دولت‌ها مالیات پرداخت کرده و خدمت سربازی خود را انجام دهند. در حالی که، اغلب افراد با اقامت دائم، به‌ویژه سرمایه‌گذاران، از پرداخت مالیات و انجام وظیفه سربازی معاف هستند. همچنین شهروندان می‌بایست وفاداری مادام‌العمر خود را نسبت به دولت‌ها اعلام کنند و در صورت وارد شدن دولت‌ها به جنگ، از تمامیت ارضی آن کشور دفاع کنند.

تفاوت های اصلی اقامت دائم با شهروندی

موضوعاتی که در ادامه خواهید خواند از اصلی‌ترین تفاوت‌ اقامت دائم با شهروندی است.

مدت زمان اقامت

مدت زمان اقامت دائم، برخلاف نام آن، معمولاً موقتی و دارای تاریخ انقضا است. در حالی که، شهروندی مادام‌العمر و همیشگی است.

ثبت و دریافت انواع سند

در اقامت دائم شما مجوز اقامت دریافت می‌کنید. این مجوز در کشورهای مختلف با اسامی مختلفی شناخته می‌شود. برای مثال در کشور آمریکا به آن گرین کارت، در ترکیه به آن کیملیک و در کشورهای اروپایی به آن، آی‌دی کارت می‌گویند. اما زمانی که شما شهروند یک کشور باشید، می‌توانید کارت شناسایی و پاسپورت دریافت کنید.

علاوه بر این، در برخی از کشورها با مجوز اقامت دائم، نمی‌توانید مالک زمین یا خانه باشید. البته این موضوع به قوانین کشور مقصد بستگی داشته و در برخی کشورها می‌توانید حتی با خرید خانه، اقامت دائم دریافت کنید.

شغل و تجارت

مهم‌ترین تفاوت اقامت دائم با شهروندی، حق کار است؛ زیر داشتن شغل یکی از حقوق اصلی شهروندان یک کشور است و اغلب افراد برای داشتن یک شغل مناسب و تأمین نیازهای خود، اقدام به مهاجرت می‌کنند. با اینکه سرمایه‌گذاری یکی از راه‌های دریافت اقامت دائم است؛ اما به مجوزهای مختلف نیاز دارد. علاوه بر این، با گرفتن مجوز نیز، شما صرفاً می‌توانید در حوزه‌ای که مجوز دارید، فعالیت کنید.

شرایط تمدید اقامت

برای تمدید اقامت دائم، شما باید شرایط خاصی را رعایت کنید. برای مثال، می‌بایست در برخی از جلسات و گردهمایی‌ها شرکت کنید؛ یا هیچ سابقه کیفری نداشته باشید. اما زمانی که شما شهروند یک کشور هستید، به‌طور خودکار پاسپورت و کارت شناسایی شما تمدید می‌شود. همچنین اگر مرتکب جرمی شوید، در دادگاه محاکمه خواهید شد؛ اما شهروندی شما لغو نخواهد شد.

سفر به سایر کشورها

فردی که تابعیت یک کشور را دارد، می‌تواند بدون ویزا به مقصدی که کشور تابعیت با آن توافقنامه دارد،سفر کند. در حالی که با اقامت دائم امکان سفر بدون ویزا وجود ندارد. اگر شما اقامت کشورهای اروپایی را داشته باشید، می‌توانید به‌راحتی و بدون ویزا به تمام کشورهایی که عضو اتحادیه اروپا هستند، سفر کنید. علاوه بر این، بسیاری از کشورها نیز به شهروندان خود ویزای شینگن ارائه می‌دهند؛ که مسافرت به اقصی‌نقاط دنیا را بسیار آسان‌تر کرده است.

ذکر این نکته لازم است؛ که با داشتن ویزای طلایی، بدون اینکه شهروند یک کشور باشید می‌توانید به کشورهای دلخواه خود سفر کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی تفاوت اقامت دائم با شهروندی پرداختیم. دریافت اقامت دائم یک کشور از طرق مختلف مانند سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر است؛ اما داشتن اقامت دائم به‌ معنای دریافت شهروندی یک کشور نیست. برای دریافت شهروندی، پس از حداقل 7 سال اقامت دائم در کشور مقصد خود می‌توانید درخواست شهروندی دهید. پس از بررسی سوابق شما و همچنین قبولی در آزمون زبان و آزمون اطلاعات فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی، می‌توانید تابعیت رسمی کشور مورد نظر خود را دریافت کنید.

سوالات متداول

چه تفاوتی بین شهروند و مقیم دائم یک کشور وجود دارد؟

به‌طور کلی، اگر شهروند یک کشور باشید، می‌توانید از مزایای مادام العمر آن کشور برخوردار شوید؛ اما در اقامت دائم شما فقط برای مدت زمان معینی می‌توانید از امکانات آن کشور استفاده کرده و از برخی حقوق مانند حق رأی محروم هستید.

آیا اقامت دائم به معنای شهروندی است؟

خیر. اقامت دائم به معنای دریافت تابعیت نیست. مقیم دائم اصطلاحی برای اتباع خارجی که اجازه اقامت، کار و تحصیل را در کشور مقصد خود دارند.